Wij zijn opdrachtgever voor het dagelijks laten rijden van ruim 600 bussen en trams die - in
normale omstandigheden - circa 250.000 reizigers van A naar B vervoeren. Dit gebeurt in twee concessies met twee vervoerders: U-OV en Syntus Utrecht. Daarnaast rijden er regiotaxi’s in ons beheer. In de huidige concessies en contracten (tot en met 2023) ligt het accent op uitvoering en tussentijdse verbeteringen. In het uitvoeringsprogramma 2019-2023 zijn diverse activiteiten opgenomen die resulteren in
verbeteringen voor de reiziger en een kwalitatief beter OV-systeem in 2021. Binnen dit meerjarige kader werken wij aan het verbeteren van de exploitatie, infrastructuur en voeren wij studies en onderzoek uit. Deze activiteiten stemmen wij af met de langetermijnvisie van het Toekomstbeeld OV en de inzichten uit het programma U Ned.
Het OV-systeem in 2021
Net als 2020 stond ook het jaar 2021 voor een groot deel in het teken van de voortdurende coronacrisis. Ook in 2021 zijn er fors minder reizigers vervoerd dan in 2019. Het aantal reizigers in 2021 kwam uit op circa 55% van 2019 als laatste pre-coronajaar. Dat is iets meer dan in 2020, toen net minder dan de helft van het aantal reizigers van 2019 werd vervoerd.
Het fors lagere aantal reizigers leidde ook tot significant minder reizigersinkomsten. Voor corona werden meer dan de helft van de kosten van het openbaar vervoer gedekt door reizigersinkomsten. De terugvallende reizigersinkomsten vormen daarmee een fors financieel probleem voor de OV-sector. Net als in 2020 werden echter ook in 2021 de terugvallende reizigersinkomsten voor een groot deel gedekt door een landelijke steunmaatregel: de Beschikbaarheidsvergoeding OV (BVOV). Deze vergoeding verloopt via de provincie. De vervoerders vragen de vergoeding bij de provincie aan, waarop de provincie de vergoeding bij het Rijk aanvraagt.
Vanwege Corona en de lockdown aan het einde van het jaar en vaststelling aan het eind van het jaar van de exploitatiesubsidie en tramhuur van eerdere jaren is er netto een onderbesteding van ruim € 6 miljoen.
In 2021 zijn er vanuit de landelijke klantenbarometer geen cijfers bekendgemaakt over de klanttevredenheid in de Utrechtse concessie, omdat dit onderzoek vanwege de coronacrisis is stilgelegd. Er is wel een beperkte landelijke meting geweest, die liet zien dat de klantwaardering nauwelijks verminderd was.
Ontwikkelingen in de concessies
Vanwege het lagere aantal reizigers is in lijn met landelijke afspraken het vervoeraanbod in beide concessies met ingang van Vervoerplan 2021 met circa 8% afgeschaald. Dit ook gezien het feit dat de Rijkssteun niet alle weggevallen inkomsten dekt. Zo willen we de businesscase weer gezond krijgen. Met de afgeschaalde dienstregeling kon de door corona beduidend kleinere hoeveelheid reizigers goed vervoerd worden. Het is niet nodig gebleken extra versterkingsritten in te zetten.
Met de vervoerders werd in de loop van het jaar gerekend aan verdere afschalingen in 2021 die nodig zouden zijn, mocht de Rijkssteun in 2022 niet doorgezet worden. In het tweede kwartaal van 2022 werd duidelijk dat het Rijk de BVOV in ieder geval tot september 2022 zou doorzetten. Daarmee was er voldoende basis om het OV in 2022 niet verder af te schalen. In september hebben Gedeputeerde Staten het Vervoerplan 2022 vastgesteld, dat vrijwel ongewijzigd is ten opzichte van 2021. Het OV-aanbod voor de reiziger blijft daarmee op peil.
Het jaar 2021 stond in de U-OV-concessie in het teken van de afronding van een aantal grote projecten. In Nieuwegein en IJsselstein werd de vernieuwing van de trambaan (als onderdeel van het project VRT) afgerond. Nu kan de tram sinds begin 2021 weer over de volledige SUNIJ-lijn rijden. Begin 2021 stroomden ook de 35 nieuwe elektrische, gelede stadsbussen in, waarmee de in 2019 begonnen vernieuwing van het wagenpark van U-OV voltooid is. De nieuwe elektrische stadsbussen worden ’s nachts geladen op de nieuwe busstalling aan de Remiseweg in Nieuwegein, naast de tramremise. In Utrecht werd op 9 juli 2021 de nieuwe busstalling Westraven geopend. De stalling is geheel voorbereid op elektrisch laden, en biedt daarmee een toekomstvaste basis voor zowel de huidige als de nieuwe concessie.
Project Vernieuwing Regionale Tramlijn https://www.youtube.com/watch?v=8frwxlhUi8c
Duurzamer busvervoer: https://www.youtube.com/watch?v=9j7j0gZRQ1w
Met beide vervoerders is in 2021 intensief gesproken over de voorgenomen verlenging van de beide concessies tot december 2025. Gedeputeerde Staten hebben eind 2020 besloten tot deze voorgenomen verlenging met twee jaar, gezien de uitzonderlijke omstandigheden in deze coronacrisis. Verwacht wordt dat het definitieve verlengingsbesluit in beide concessies medio 2022 wordt genomen.
Beoogd resultaat 2021 | Status | Toelichting |
|---|---|---|
Sociale aanpak OV 2021-2023 is opgesteld. |
| Het opstellen van de sociale aanpak OV is in 2021 opgepakt met een studie naar vervoersarmoede en een studie naar lokale alternatieve vervoersvormen. Deze studies zijn in 2021 afgerond en de resultaten hiervan dienen als input voor het uitwerken van de sociale aanpak. De uitwerking hiervan loopt, maar is vertraagd door corona. De verwachting is dat de aanpak in het tweede kwartaal van 2022 gereed is. |
Proef gratis OV voor ouderen met een krappe beurs is gestart. |
| Door corona is de proef gratis OV voor ouderen nog niet gestart. Wel is er een projectleider geworven en zijn de voorbereidingen eind 2021 opgepakt. Als corona het toelaat willen we de proef in het najaar van 2022 starten. |
De beschikbare subsidie van € 0,4 miljoen voor het toegankelijk maken van gemeentelijke haltes is volledig ingezet. |
| Vanwege corona lag er in 2021 minder de prioriteit bij gemeenten in het doen van subsidieaanvragen voor toegankelijk OV. In totaal is er 0,2 miljoen subsidie beschikt voor het toegankelijk maken van gemeentelijke haltes. |
3 nieuwe experimenten voor vernieuwing doelgroepenvervoer en aanvullend OV zijn gestart. |
| Vanaf december 2021 is de pilot met U-Flex Bilthoven van start gegaan, waarbij in samenspraak met de gemeente ook onderzocht gaat worden welke synergie met Wmo-vervoer mogelijk is. Tevens is in december 2021 een pilot van start gegaan met de wijkbus Vreeswijk. Daarnaast lopen er diverse onderzoeken naar andere kansrijke pilotlocaties waaronder Amersfoort Soesterkwartier en Leusderkwartier. Ook loopt een onderzoek naar het verbeteren van aanvullend OV in De Ronde Venen. |
Uitbreiding U-link tussen USP en Amersfoort. |
| Door corona is de vervoervraag nu veel minder. Desondanks is in het vervoerplan 2021 een stap gezet in deze richting, door middel van de dagdekkende lijn 202 Amersfoort CS – USP, die daarna doorrijdt naar Vianen. Medio 2022 gaan we nut en noodzaak van verdere uitbreiding opnieuw verkennen. |
Reizigers profiteren van een directe tramverbinding van Utrecht-West, Nieuwegein en IJsselstein naar Utrecht Science Park. |
| Door de late levering van de CAF-trams als gevolg van de Coronamaatregelen in Spanje en de afhankelijkheid van enkele randvoorwaardelijke projecten, is een vervoerkundige koppeling in 2021 niet haalbaar gebleken. Deze projecten zijn onder andere de spooromlegging Nieuwegein City en werkzaamheden van de gemeente Utrecht. De vervoerkundige koppeling tussen SUNIJ-lijn en Uithoflijn (tram 22) is uitgesteld naar de start van de zomerdienstregeling 2022. |
Onderzoek naar het laten rijden van tramlijn 22 in het weekend is uitgevoerd. |
| Door corona was de vervoervraag in 2021 veel minder. Hierdoor zou een onderzoek naar de vervoersvraag in het weekend een vertekend beeld opleveren en is besloten dit onderzoek in 2021 niet op te pakken. In 2022 zal een verdere verkenning uitgevoerd worden naar dit onderwerp. |
